KULL WARDA FIHA X-XEWK!

It-Torċa, 25.05.2025| Imam Laiq Ahmed Atif – amjmalta@gmail.com

Id-dinja moderna li ngħixu fiha hija mimlija vantaġġi u żvantaġġi, sfidi u opportunitajiet, ferħ u niket, kumdità u inkwiet, u ħafna aktar.

Bla dubju ta’ xejn id-dinja tal-lum għamlet ħafna avvanz fit-teknoloġija u l-mezzi tal-komunikazzjoni li verament huma tajbin għall-progress u l-kumditajiet tal-bniedem. Madankollu, “Kull warda fiha x-xewk tagħha.”

It-tifsira ewlenija ta’ dan il-proverbju hija li s-sbuħija u t-tjubija spiss jiġu bi sfidi jew diffikultajiet. Dan iwassal messaġġ qawwi u sabiħ dwar in-natura doppja tas-sbuħija u l-avversità. Hekk kif il-ward, bis-sbuħija kollha tiegħu, huwa akkumpanjat minn xewk iniggeż, il-ħajja wkoll tippreżenta l-isfidi flimkien mal-barkiet tagħha.

Fil-kuntest tal-avvanz teknoloġiku nistgħu nifhmu li meta hemm vantaġġi u benefiċċji ta’ dawn l-invenzjonijiet moderni, hemm ukoll l-iżvantaġġi tagħhom jekk ma nużawhomx b’mod tajjeb u b’moderazzjoni, jew insiru l-iskjavi tagħhom.

Dak li rrid ngħid huwa dan, li tassew, l-invenzjonijiet teknoloġiċi moderni tejbu lil ħajjitna, iżda ħolqu wkoll problema soċjali kbira ħafna ta’ solitudni u iżolazzjoni. Is-solitudni saret problema tant gravi li l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) iddikjaratha bħala “theddida globali urġenti”.

X’inhi s-solitudni?

Is-solitudni vera ma tinstabx biss fl-iżolament, iżda fl-uġigħ kwiet ta’ fehim inviżibbli. Skont Mike Gawliuk, CEO tal-Assoċjazzjoni Kanadiża tas-Saħħa Mentali ta’ Kelowna, “Is-solitudni mhix biss kwistjoni li tkun waħdek. Tista’ tkun imdawwar bin-nies u xorta tħossok waħdek.”

Jiġifieri, is-solitudni ma tfissirx biss li inti waħdek u tħoss in-nuqqas tan-nies madwarek, iżda, dan ifisser ukoll li anke jekk inti mdawwar bin-nies xorta tista’ tħossok waħdek minħabba l-fatt li ħadd ma jagħti kasek, jew tkun injorat, marġinalizzat, jew imħolli waħdek. Fil-fatt, is-solitudni tista’ taffettwa lil kulħadd, irrispettivament miċ-ċirkostanzi esterni.

Hemm ħafna li jqattgħu l-ġurnata tagħhom fil-folol, fost in-nies, fost il-ħbieb u l-kollegi u l-familja, iżda xorta jħossuhom inviżibbli, iżolati u waħedhom, għax xi drabi jħossu li verament ma jappartjenu ma’ xi ħadd. Dan jiddependi fuq l-esperjenza ta’ ħajjitna. Għandna ħbieb, imma ma nistgħux nikkonnettjaw magħhom. Għandna familja, imma nħossu li ma jistgħux jifhmuna.

Għaliex is-solitudni qed issir tant aktar prevalenti llum?

Huwa fatt li l-bniedem huwa annimal soċjali, għalhekk, il-konnessjonijiet soċjali ta’ kwalità għolja huma essenzjali għas-saħħa mentali u fiżika tagħna, u l-benesseri ħolistiku tagħna. Iżda meta dawn il-kuntatti soċjali jsiru limitati jew ma jkunux jistgħu jeżistu, dan iwassal għas-solitudni u li tħossok imwarrab.

Għalhekk, għal snin sħaħ, is-solitudni ilha bil-mod tieħu f’idejha l-ħajjiet ta’ ħafna, b’kull sena li tgħaddi żżid aktar u aktar vittmi taħt idejha.

Skont l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, is-solitudni u l-iżolament soċjali huma mifruxa, b’madwar 1 minn kull 4 persuni anzjani jesperjenzaw iżolament soċjali u bejn 5 u 15 fil-mija tal-adolexxenti jesperjenzaw solitudni.

Ir-riċerka turi li l-iżolament soċjali u s-solitudni għandhom impatt serju fuq is-saħħa fiżika u mentali, il-kwalità tal-ħajja, u l-għomor twil. L-effett tal-iżolament soċjali u s-solitudni fuq il-mortalità huwa komparabbli ma’ dak ta’ fatturi ta’ riskju oħra stabbiliti sew bħat-tipjip, l-obeżità, u n-nuqqas ta’ attività fiżika.

Għaliex in-nies qed iħossuhom aktar waħedhom?

Jista’ jkun hemm ħafna raġunijiet għas-solitudni minbarra l-impatt tat-teknoloġija kif imsemmi hawn fuq, bħat-telfien ta’ xi ħadd maħbub, nuqqas ta’ konnessjonijiet sinifikanti, jew tħossok li ma tintegrax ma’ dawk ta’ madwarek.

Irridu nammettu li d-diġitalizzazzjoni tad-dinja tagħna għamlet din il-problema ferm akbar meta kollox huwa faċilment disponibbli għalina, hemm ħafna inqas bżonn li noħorġu u nissoċjalizzaw. Nistgħu nordnaw kollox mid-dar bħall-ikel, il-bżonnijiet ta’ kuljum, ħwejjeġ u żraben, u kulma nixtiequ. Anke hemm il-possibbiltà ta’ remote working fejn nistgħu naħdmu mid-dar.

Barra minn hekk, jista’ jkun hemm raġunijiet differenti għal nies ta’ età differenti, pereżempju, ir-raġunijiet tal-anzjani jistgħu jkunu differenti minn taż-żgħażagħ. L-anzjani jħossu s-solitudni minħabba l-fatt li huma jgħixu fid-djar tal-anzjani jew it-tfal tagħhom huma okkupati b’ħajjithom u m’hemm ħadd li jżurhom kuljum. Min-naħa l-oħra, iż-żgħażagħ xi drabi jħossuhom waħedhom minħabba l-peer pressure, il-bullying fl-iskejjel jew fil-postijiet tax-xogħol, eċċ.

Naħseb ilkoll kemm aħna ħassejna s-solitudni f’xi punt ta’ ħajjitna. Is-sentimenti li m’hemm ħadd li jappoġġjana, jgħinna jew jiggwidana; jew li aħna kompletament u totalment waħedna.

Il-katalisti tal-bidla

Nixtieq ngħid li huwa wkoll id-dmir tas-soċjetà li għandna nkunu konsiderevoli, konxji, attenti, nuru mħabba u kompassjoni. Dawk li jħossuhom waħedhom iħossuhom hekk mhux biss minħabba fihom stess, iżda wkoll minħabba li s-soċjetà biddlet il-prijoritajiet tagħha.

Naħseb li abbandunajna jew qed nabbandunaw malajr il-valuri tas-soċjetà, tal-komunità u tal-familja. Iktar ma ngħixu bħala familja, id-dinja taffaċċja inqas problemi ta’ solitudni.

Ejjew inkunu aħna l-aktar konxji tal-bżonnijiet tal-lum, u nkunu l-katalisti tal-bidla; tassew, inkunu l-bidla aħna stess biex nagħmlu l-ħajja ta’ xulxin aħjar, pjaċevoli u dinjituża.