Photo: William Potter/Shutterstock.com

Il-paċi ta’ Gaza titlob aktar milli wegħdiet—titlob ġustizzja, kompassjoni u ħniena!

Ħutna l-Palestinjani għandhom bżonn urġenti tal-istess kompassjoni u kura li nestendu lill- qraba tad-demm tagħna stess. Irridu nkunu ħdejhom—mhux biss biex ngħinuhom jerġgħu jibnu ħajjithom, iżda wkoll biex insaħħuhom u nirfduhom, hekk kif il-partijiet ta’ bini jsaħħu u jappoġġjaw il-bini sħiħ.

It-Torċa, 26.10.2025 | Laiq Ahmed Atif — amjmalta@gmail.com

Fl-aħħar, wara sentejn ta’ krudeltà bla preċedent, il-mexxejja dinjija ngħaqdu flimkien biex ifasslu pjan ta’ paċi għal Gaza. Il-mistoqsija hi: dan il-pjan se jirnexxi? Huwa ftehim ġust għall-poplu Palestinjan? Se jidher dan bħala wegħda brillanti ta’ paċi, li se tagħti l-frott mixtieq għall-Palestinjani? Għaliex ħa daqshekk żmien biex għall-inqas jitfassal pjan għall-paċi?

F’dan il-ġenoċidju li għaddej, madwar 67,000 Palestinjan inqatlu—83% minnhom huma maħsuba li huma ċivili, inklużi madwar 19,000 tfal. Aktar minn 160,000 indarbu. Dawn iċ-ċifri xokkanti jeħtieġu mhux biss attenzjoni, iżda azzjoni.

Azzjonijiet konkreti, mhux ġesti simboliċi biss

Jekk il-paċi qatt trid tiġi stabbilita tassew f’Gaża u l-Palestina, ma tistax tistrieħ fuq kliem vojt jew ġesti simboliċi. Iridu jittieħdu azzjonijiet u miżuri konkreti—inkella, kwalunkwe wegħda ta’ paċi hija fraġli daqs kastelli mibnija fuq ir-ramel.

Il-paċi lanqas ma tista’ teżisti mingħajr ġustizzja. It-telf ta’ għexieren ta’ eluf ta’ ħajjiet m’għandux jiġi injorat. Il-ġustizzja trid issir—mhux biss biex tonora lil dawk li mietu, iżda biex tiżgura li massakru bħal dan qatt ma jerġa’ jiġri. Mingħajr responsabbiltà, ma jistax ikun hemm sigurtà jew tama reali għall-futur.

Kompassjoni, imħabba u ħniena

Barra minn hekk, il-fejqan jista’ jibda biss meta l-ġustizzja tkun segwita mill-kompassjoni—ħniena u mħabba estiżi lejn il-poplu Palestinjan li sofra tant.

F’din is-sitwazzjoni, l-imġiba tagħna lejn in-nies ta’ Gaza għandha tirrifletti l-ogħla livelli ta’ qalb tajba, benevolenza, u kompassjoni. Kif iggwidat mill-Qaddis Profeta Muħammad, is-sliem għalih, “Kredent devot huwa għal kredent devot ieħor bħal dik il-binja li l-partijiet kollha tagħha jqawwu l-binja kollha.”

Ħutna l-Palestinjani għandhom bżonn urġenti tal-istess kompassjoni u kura li nestendu lill- qraba tad-demm tagħna stess. Irridu nkunu ħdejhom—mhux biss biex ngħinuhom jerġgħu jibnu ħajjithom, iżda wkoll biex insaħħuhom u nirfduhom, hekk kif il-partijiet ta’ bini jsaħħu u jappoġġjaw il-bini sħiħ.

Gwida profonda dwar kif nibnu soċjetà paċifika

Fl-aħħar nett, irridu nieħdu passi deċiżivi biex niżguraw li traġedja bħal din qatt ma terġa’ tiġri. F’dan ir-rigward, il-Koran Imqaddes joffri gwida profonda dwar kif nibnu soċjetà ġusta u paċifika. Alla jgħid fil-Koran Imqaddes:

“Jekk żewġ gruppi ta’ fidili jiġġieldu kontra xulxin, agħmlu l-paċi bejniethom; imbagħad, jekk wara dan kollu wieħed minnhom ikun ħati ta’ trasgressjoni kontra l-ieħor, iġġieldu kontra dak li hu trasgressur sakemm jerġa’ jkun taħt il-kmand ta’ Alla. Imbagħad, jekk dan isir, agħmlu l-paċi bejniethom bl-ekwità u aġixxu b’ġustizzja. Tassew, Alla jħobb lill-ġust.” (Il-Koran, 49:10)

Dan il-vers juri li wara l-ftehim tal-paċi, jekk wieħed minnhom iġib ruħu ħażin kontra l-ieħor, il-komunità globali għandha dover li tiġġieled kontra l-parti li tkun ġabet ruħha ħażin sakemm terġa’ tbaxxi rasha għall-kundizzjonijiet tal-paċi.

Rimedju effettiv ħafna

Il-vers ta’ hawn fuq jipprovdi rimedju effettiv ħafna biex jiġu irranġati dawn it-tilwimiet. Dan il-vers jistabbilixxi bażi soda li fuqha tista’ tinbena ‘organizzazzjoni tan-nazzjonijiet uniti’ tassew effettiva, ibbażata fuq il-ġustizzja assoluta u l-ekwità. Il-vers jistabbilixxi l-prinċipji li ġejjin għaż-żamma tal-paċi internazzjonali.

Hekk kif ikun hemm indikazzjonijiet ta’ nuqqas ta’ qbil bejn żewġ nazzjonijiet, in-nazzjonijiet l-oħra, minflok ma jieħdu naħa ma’ wieħed jew l-ieħor, għandhom minnufih jagħtu avviż lilhom, u jsejħulhom biex jissottomettu d-differenzi tagħhom għal riżoluzzjoni lil din l-organizzazzjoni tan-nazzjonijiet uniti, skont il-każ.

Jekk jaqblu, it-tilwima tiġi solvuta b’mod amikevoli. Imma jekk wieħed minnhom jirrifjuta li jissottometti ruħu, jew wara li jissottometti ruħu jirrifjuta li jaċċetta d-deċiżjoni tal-organizzazzjoni tan-nazzjonijiet uniti u jipprepara biex jagħmel gwerra, in-nazzjonijiet l-oħra kollha għandhom jiġġilduha.

Huwa evidenti li nazzjon wieħed, anki jekk b’saħħtu, ma jistax jiflaħ il-qawwa magħquda tan-nazzjonijiet l-oħra kollha u huwa marbut li jagħmel sottomissjoni malajr. F’dak il-każ, it-termini tal-paċi għandhom jiġu miktuba u maqbula bejn iż-żewġ partijiet oriġinali fit-tilwima.

Il-komunità globali bħala medjatur

Meta l-komunità globali qed tagħmel paċi bejn żewġ naħat huwa importanti li jipprattikaw il-ġustizzja; u n-nazzjonijiet l-oħra għandhom jaġixxu sempliċement bħala medjaturi u mhux bħala partijiet fit-tilwima, u m’għandhomx jippreferu naħa jew l-oħra.

It-termini tal-paċi għandhom ikunu ġusti u retti b’referenza għall-merti tat-tilwima; għandhom ikunu limitati għat-tilwima oriġinali bejn il-partijiet u m’għandhomx jitħallew jestendu lil hinn minnha.

Hija biss organizzazzjoni bħal din li tista’ tiġi fdata b’mod sikur biż-żamma tal-paċi internazzjonali, mhux organizzazzjoni li l-eżistenza tagħha stess tiddependi fuq ir-rieda tajba ta’ ħaddieħor. Organizzazzjoni li tipprovdi s-setgħa tal-veto lil ħames pajjiżi fost id-dinja kollha ma tistax toħloq il-paċi vera u dejjiema fid-dinja, għax il-pedament tagħha stess mhuwiex ibbażat fuq ġustizzja u ekwità assoluta.